Page 92 - ΜΕΛΕΤΗ ΤΕΛΙΚΟ SOS

τα σωµατεία-σφραγίδες που ευνόησαν ή κατασκεύασαν δεν απέκτησαν ποτέ µαζική επιρροή. (Seferiades. 1998, Ψαµίτης: 46). β) Αφετέρου, παράλληλα µε τους κρατικά ελεγχόµενους συνδικαλιστικούς φορείς υπήρχαν ανέκαθεν οργανώσεις εργαζοµένων µε αυτόνοµη δράση, οι οποίοι, τόσο λόγω του ελέγχου τους από ριζοσπαστικές πολιτικές δυνάµεις της αριστεράς όσο και λόγω του θεσµικού εξοβελισµού τους, ανέπτυσσαν ιδιαίτερα έντονα συγκρουσιακά και αµφισβητησιακά χαρακτηριστικά, εξ ορισµού αντίθετα µε οιουδήποτε κορπορατιστικού είδους ρυθµίσεις. Για τον ίδιο λόγο, ο κατακερµατισµός του εργατικού κινήµατος ήταν ιδιαίτερα σηµαντικός και ο έλεγχος του από το κράτος ποτέ απόλυτος. Για τον παραπάνω λόγο, δεν µπορεί να θεωρηθεί το σύστηµα των εργασιακών σχέσεων απλώς ως «πελατειακό», δεδοµένου ότι οι αναµφισβήτητα παρούσες σχέσεις πατρωνείας συνέπιπταν διαχρονικά µε ισχυρά συγκρουσιακά χαρακτηριστικά του συνδικαλιστικού κινήµατος. Με δύο λόγια, ο µη οργανικός και πλήρης κρατικός έλεγχος, ο χαµηλός βαθµός συγκεντροποίησης του εργατικού κινήµατος και η συγκρουσιακή προδιάθεση του µη κρατικού συνδικαλισµού υπονόµευσαν συνολικά την δυνατότητα κρατικo – κορπορατιστικής ρύθµισης στην άρθρωση και διαµεσολάβηση των εργασιακών συµφερόντων. Η δυαδικότητα αυτή στο χώρο του συνδικαλιστικού κινήµατος, εποµένως, δεν καθιστά εύκολη την ταξινόµηση της ελληνικής περίπτωσης. Εάν ήθελε κανείς, παρόλα αυτά, να προσδιορίσει µε έναν περιγραφικό όρο το σύστηµα των ελληνικών εργασιακών σχέσεων, ενδεχοµένως ο προτεινόµενος από τον Ψηµίτη (Ψηµίτης: 67) χαρακτηρισµός «πολωµένο πλουραλιστικο-πελατειακό σύστηµα µεσολάβησης» να 16 βρίσκεται πιο κοντά στην πραγµατικότητα . Η δεκαετία του 1990 χαρακτηρίσθηκε από την υιοθέτηση και άλλων θεσµών εκπροσώπησης των «κοινωνικών εταίρων», µε σηµαντικότερο παράδειγµα την Οικονοµική και Κοινωνική Επιτροπή (Ο.Κ.Ε.) που σηµατοδότησαν την αρχή µιας 17 στροφής του συστήµατος προς νεοκορπορατιστική κατεύθυνση . Η στροφή αυτή 16 Οι αναλύσεις του Λάβδα για τον κατακερµατισµένο κορπορατισµό ανταποκρίνονται γενικά στην πραγµατικότητα, ως προς την περιγραφή των θεσµικών και κοινωνιολογικών στοιχείων που ο συγγραφέας θεωρεί συστατικά του. Είναι αµφίβολο, όµως, ως προς το εάν το συγκεκριµένο σύστηµα εργασιακών σχέσεων µπορεί ακόµη να θεωρηθεί «κορπορατιστικό». Και τούτο όχι γιατί δεν ταιριάζει στο διχοτοµικό σχήµα «κοινωνικός-κρατικός κορπορατισµός» του Schmitter, αλλά, γιατί, κατά τη γνώµη µου, η ύπαρξη κεντρικών ρυθµίσεων των εργασιακών σχέσεων εκ µέρους του κράτους και οιονεί µονοπωλιακών οργανώσεων συµφερόντων αποτελεί ουσιώδες στοιχείο της έννοιας, πράγµα που ελλείπει στη συγκεκριµένη περίπτωση. 17 Η ελληνική Ο.Κ.Ε. ιδρύθηκε µε το Ν. 2232/1994, µε πρότυπο την Ο.Κ.Ε. της Ευρωπαϊκής Ένωση ως συµβουλευτικός θεσµός τριµερούς εκπροσώπησης. Απέκτησε συνταγµατική περιωπή µετά την αναθεώρηση του 2001, µε τη νέα διάταξη του άρθρού 82, παρ. 3 του Συντάγµατος: "Νόµος ορίζει τα σχετικά µε τη συγκρότηση, τη λειτουργία και τις αρµοδιότητες της Οικονοµικής και Κοινωνικής Επιτροπής, αποστολή της οποίας είναι η διεξαγωγή του κοινωνικού διαλόγου για τη γενική πολιτική της χώρας και ιδίως για τις κατευθύνσεις της οικονοµικής και κοινωνικής πολιτικής, καθώς και η διατύπωση γνώµης επί των νοµοσχεδίων και προτάσεων νόµων που παραπέµπονται σε αυτήν". Η προηγούµενη αιτιολογηµένη γνώµη της Ο.Κ.Ε. είναι υποχρεωτική πριν από την ψήφιση νόµων σχετικών µε τις εργασιακές σχέσεις, την κοινωνική ασφάλιση, τα φορολογικά µέτρα, καθώς και µε τη γενικότερη κοινωνικοοικονοµική πολιτική, ιδίως σε θέµατα περιφερειακής ανάπτυξης, επενδύσεων, εξαγωγών, προστασίας καταναλωτή και ανταγωνισµού. Επίσης η Ο.Κ.Ε. µπορεί µε δική της πρωτοβουλία να εκφράζει Γνώµη και για άλλα γενικότερα θέµατα στους ίδιους τοµείς. 92