Page 75 - ΜΕΛΕΤΗ ΤΕΛΙΚΟ SOS

επισηµανθεί ο ρόλος του υπέρ-εθνικού παράγοντα στη διαµόρφωση του εσωτερικού πλαισίου, στο πεδίο των διαπραγµατεύσεων, καθώς και η ένταξη της χώρας µας στην Ε.Ε. : κοινοτικές οδηγίες, αποφάσεις των ευρωπαϊκών δικαστηρίων, διακηρύξεις διεθνών οργανισµών διαµορφώνουν το κλίµα και δηµιουργούν, σε πολλές περιπτώσεις, ένα «άτυπο» υπόβαθρο πάνω στο οποίο οι συµβαλλόµενοι είναι αναγκασµένοι να θέσουν το πλαίσιο των Σ.Σ.Ε. Χαρακτηριστικό παράδειγµα αποτελούν ρυθµίσεις όπως το επίδοµα ανθυγιεινής εργασίας, το οποίο σταδιακά εµφανίζεται στις αρχές της δεκαετίας του ΄80, µέσω αποφάσεων διοικητικών δικαστηρίων, ενώ στη συνέχεια επεκτείνεται σε κλαδικό επίπεδο, είτε µέσω συλλογικών συµβάσεων, είτε µέσω διαιτητικών αποφάσεων στο πλαίσιο του Ο.ΜΕ.∆. (Παράρτηµα: Πίνακας 4). Χαρακτηριστική επίσης είναι η περίπτωση των παροχών που σχετίζονται µε τις µονογονεϊκές οικογένειες. Μια σειρά Ευρωπαϊκών Οδηγιών, αλλά και αποφάσεων των ευρωπαϊκών δικαστηρίων σχετικά µε το «µονοµερές δικαίωµα» στη µητρότητα, τη δηµιουργία συµφώνων ελεύθερης συµβίωσης, ή την αναγνώριση της µονοµερούς επιλογής στη δηµιουργία οικογένειας, κλπ. κατοχυρώνουν την προστασία της µονογονεϊκής οικογένειας, είτε από επιλογή (τεκνοποίηση µέσω τράπεζας σπέρµατος, ελεύθερη συµβίωση κ.λπ), είτε από φυσικά αίτια (θάνατος κ.λπ). Βλέπουµε λοιπόν ότι, ενώ τη δεκαετία του ΄90 απουσιάζουν εντελώς ρυθµίσεις σχετικά µε το ζήτηµα αυτό, από το 2000 και έπειτα πληθαίνουν οι Σ.Σ.Ε., στις οποίες υπάρχει σχετική πρόβλεψη, σε µια προσπάθεια να διευθετηθούν αντιξοότητες, να προσφερθεί κοινωνική προστασία και στήριξη. Χαρακτηριστικό επίσης είναι ότι, στην περίπτωση αυτή, το δρόµο ανοίγει η Ε.Γ.Σ.Σ.Ε., η οποία δηµιουργεί το πλαίσιο για την εισαγωγή της ρύθµισης, αν αναλογιστεί κανείς ότι µετά την Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. του 2002, η ρύθµιση «περνάει» σε 27 συνολικά Σ.Σ.Ε., την περίοδο 2002-2005 (Παράρτηµα: Πίνακας 5). δ) η ευρύτερη κοινωνική κουλτούρα, όπως αυτή διαµορφώνεται από τη σύνθεση παραγόντων που επιδρούν στο αξιακό σύστηµα της κοινωνίας. Εδώ οφείλουµε να επισηµάνουµε τις κοινωνικές µεταβολές που επέρχονται, όχι λόγω των τεχνολογικών και οικονοµικών µεταβολών, αλλά εκείνες που σχετίζονται µε ηθικά, πολιτισµικά, αλλά και κοινωνικά πρότυπα ή στερεότυπα. Είναι σαφές ότι και αυτά επηρεάζονται από τις οικονοµικές και τεχνολογικές µεταβολές και καθίστανται αντικείµενο διαρκούς «κοινωνικής επεξεργασίας» και επαναπροσδιορισµού. Και για να γίνουµε πιο σαφείς αναφερόµαστε σε µια σειρά επιδοµάτων και παροχών, που σχετίζονται µε την ανατροφή των παιδιών, τις γονικές άδειες, τη µητρότητα, τις µονογονεϊκές οικογένειες. Είναι προφανές ότι η αναγνώριση της παιδικής ηλικίας ή της µητρότητας, ως πολιτισµικής αξίας, δεν είναι το ίδιο έντονη στο παρελθόν όπως για παράδειγµα σήµερα. Το ίδιο συµβαίνει και µε την κηδεµονία των παιδιών ή µε την ανατροφή τους. Αναγκαία, λοιπόν, αναπροσαρµόζεται και το περιεχόµενο των Σ.Σ.Ε., γεγονός που υποδηλώνει ότι, ως ένα σηµείο, οι συµφωνίες των διαπραγµατεύσεων αποτελούν σχετική αντανάκλαση των κοινωνικών όρων ύπαρξης των πολιτών. Ας δούµε χαρακτηριστικά το παράδειγµα των παροχών, που αναφέρονται στη φροντίδα των παιδιών. Ενώ στη δεκαετία του ΄90 εµφανίζεται ισχνά και µόνο στο πλαίσιο της Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. του 1993, η οποία αποτελεί και τον οδηγό, από το 2000 και έπειτα υπάρχει µια πληθώρα Σ.Σ.Ε (34 συνολικά), οι οποίες ενσωµατώνουν τη ρύθµιση, αφού ταυτόχρονα η ρύθµιση εµφανίζεται σταθερά στις Ε.Γ.Σ.Σ.Ε. 2000 και 2002 (Παράρτηµα: Πίνακας 6). 75